Czy można wyleczyć raka skóry psa? Leczenie raka skóry u psów Niektóre nowotwory skóry można wyleczyć po całkowitym usunięciu chirurgicznym, ale inne wymagają dodatkowych lub innych form leczenia, w tym chemioterapii, radioterapii oraz procedur lub leków mających na celu poprawę jakości życia.
Możesz pomyśleć, że futrzana sierść Twojego psa chroni go przed rakiem skóry, ale tak nie jest. Nawet przy tych wszystkich włosach nadal mogą być narażone na szkodliwe promienie UV, szczególnie na obszarach ciała o małej lub zerowej ilości włosów, takich jak nosy, brzuch i poduszki łap. Rasy o jasnym umaszczeniu lub cienkie płaszcze, takie jak chihuahua lub chart, mogą być bardziej narażone na uszkodzenia spowodowane słońcem. Istnieją również formy raka skóry psa, które nie są spowodowane czasem spędzonym na słońcu. Chroń swojego psa przed słońcem Jeśli Twój pies ma krótkie włosy, albo naturalnie ze względu na rasę lub strzyżenie należy stosować filtry przeciwsłoneczne chroniące przed szkodliwymi promieniami. Poszukaj filtrów przeciwsłonecznych zaprojektowanych specjalnie dla psów lub poproś lekarza weterynarii o sugestię. Pamiętaj, aby unikać produktów z tlenkiem cynku. Występuje powszechnie w produktach z filtrem przeciwsłonecznym, ale jest toksyczny dla psów. Przetestuj Najpierw wypróbuj produkt na swoim psie, nakładając go na niewielki obszar skóry. Nawet jeśli krem z filtrem przeciwsłonecznym jest przeznaczony dla psów, Twój pies może zareagować na niego. Zastosuj w razie potrzeby Nanieś krem przeciwsłoneczny na obszary ciała psa wystawione na działanie słońca. Nie musisz zakrywać wszystkich bardzo włochatych części, bo skończysz z jednym tłustym psem! Unikaj golenia Ciężka sierść zwierzęcia działa jak izolacja i utrzymuje Twój zwierzak przed przegrzaniem. Jeśli Twój zwierzak ma cieńszą sierść, możesz spróbować ubrać go w odzież chroniącą przed słońcem. Wybierz odzież przeciwsłoneczną w jaśniejszych kolorach, aby Twój pies był chłodniejszy. Ciemne kolory pochłaniają i zatrzymują ciepło słońca. Nawet jeśli bardzo pilnie starasz się chronić swojego psa przed promieniami słonecznymi, nadal może on zachorować na raka skóry . Dobra wiadomość jest taka, że często można go skutecznie leczyć, tym bardziej, jeśli zostanie złapany wcześnie. Jest to jeden z powodów, dla których ważne jest coroczne badanie psa, aby lekarz weterynarii mógł sprawdzić, czy nie ma oznak raka skóry. Czy wiesz, że roczne egzaminy można objąć zwierzęciem ASPCA? Plan zdrowotny obejmujący opcję odnowy biologicznej? Rozpocznij wycenę, aby zobaczyć, co jest dostępne dla Twojego psa. Ponadto powinieneś regularnie przeglądać sierść i skórę swojego psa w domu. Możesz szukać ciemnych plam lub podrażnionych plam na skórze, a także grudek lub guzków. Dokładna kontrola skóry w domu może również pomóc wykryć inne problemy, takie jak pchły, kleszcze i typowe choroby skóry. Nie rzucaj się w wir i nie panikuj, jeśli coś znajdziesz, ponieważ te problemy nie zawsze oznacza raka. Powinieneś jednak skontaktować się ze swoim weterynarzem, który może dowiedzieć się, czy jest coś niepokojącego. Ważne jest, aby corocznie badać psa, aby Twój lekarz weterynarii mógł szukać oznak raka skóry. Rodzaje raka skóry psa Chociaż wiele z tych guzki i guzy, które pojawiają się u naszych czworonożnych przyjaciół z wiekiem, są łagodne, istnieje kilka różnych rodzajów raka skóry i nowotworów złośliwych, które mogą pojawić się u psów. Należą do nich czerniak, rak płaskonabłonkowy i guzy komórek tucznych. Czerniak psów Ekspozycja na słońce jest typową przyczyną czerniaka u ludzi. Jednak związek między promieniami UV a czerniakiem u psów jest niejasny. Może wystąpić w miejscach, które nie są na słońcu, takich jak guz w jamie ustnej lub na palcach u nóg. Te „guzki rakowe” mogą powodować obrzęk i zaczerwienienie okolicy. W przypadku czerniaka jamy ustnej może również zauważyć zwiększone wydzielanie śliny i luźne zęby. Czerniak palców u nóg może mieć dodatkowe objawy, w tym utratę paznokci u nóg i utykanie. Podczas gdy czerniaki jamy ustnej są często czarne lub różowe, guzy czerniaka w palcach u stóp są zazwyczaj czarne. Twój weterynarz może użyć cienkiej igły, aby pobrać komórki z guza do badania. Jeśli ta procedura nie daje jednoznacznych wyników, może być wymagana biopsja. Leczenie czerniaka psa Guz może wymagać należy usunąć chirurgicznie, co może być bardziej skomplikowane w przypadku czerniaka jamy ustnej. Chirurg musi usunąć wszystkie guzy nowotworowe bez uszkadzania kości szczęki. Uszkodzenie kości szczęki może wpłynąć na zdolność psa do jedzenia, picia, żucia i zabawy. W przypadku czerniaka palca chirurg może po prostu usunąć cały palec bez żadnych niekorzystnych skutków dla psa. Inne metody leczenia czerniaka mogą obejmować radioterapię, chemioterapię i dodatkowe leki. Na przykład istnieje nowa szczepionka, która stymuluje układ odpornościowy, dzięki czemu może lepiej zwalczać czerniaka. Twój weterynarz może pomóc w określeniu najlepszego sposobu leczenia dla Twojego psa. Lekarz weźmie pod uwagę takie czynniki, jak ogólny stan zdrowia psa, rasa, lokalizacja i rozmiar guza oraz to, czy rak dał przerzuty. Niestety około 50% czerniaków w poduszkach łap i Według National Canine Cancer Foundation, łożyska paznokci rozprzestrzeniają się na inne części jamy ustnej mogą również szybko rozprzestrzeniać się na obszary, w tym węzły chłonne i płuca. To sprawia, że wczesne wykrycie jest jeszcze ważniejsze dla szans przeżycia twojego psa. Rak płaskonabłonkowy u psów Rak płaskonabłonkowy to rodzaj raka, który powstaje w zewnętrznej warstwie skóra psa. Ta warstwa nazywana jest nabłonkiem płaskonabłonkowym i pokrywa większość ciała i wyściela niektóre jego wewnętrzne ubytki. Nadmierna ekspozycja na promienie UV może spowodować raka płaskonabłonkowego. Może wyglądać jak wypukły guz lub biała masa skóry. Masa może zacząć obumierać w środku, powodując, że będzie przypominać otwartą ranę, która czasami krwawi. Poproś weterynarza o sprawdzenie wszelkich skaleczeń lub ran, które nie zagoją się na twoim psie, dla bezpieczeństwa . Leczenie raka płaskonabłonkowego u psów Istnieje wiele opcji leczenia raka kolczystokomórkowego u psów. Na przykład, jeśli ten typ raka ma postać niewielkiej masy, lekarz weterynarii może zastosować kriochirurgię, która jest techniką zamrażania, aby go usunąć. Większe guzy mogą wymagać usunięcia chirurgicznego. Przeszczepy skóry mogą być konieczne, jeśli podczas operacji trzeba zdjąć duży obszar skóry. Po zabiegu można zastosować radioterapię i chemioterapię, aby zapewnić usunięcie wszystkich komórek nowotworowych. Jeśli operacja nie jest możliwa, weterynarz może zalecić radioterapię, chemioterapię lub kombinację obu tych metod w celu leczenia psa. Podobnie jak w przypadku czerniaka u psów, wczesne wykrycie jest kluczem do zwiększenia szans Twojego psa na przeżycie. Zwykle jest mniej agresywny niż czerniak, ale może zniszczyć większość tkanki w okolicy. Możesz zapobiec rakowi płaskonabłonkowemu, ograniczając czas spędzany przez psa na słońcu, stosując filtry przeciwsłoneczne i ubierając się Twój pies w ubraniu chroniącym przed słońcem, jak wspomnieliśmy wcześniej. Guz komórek tucznych u psów Guzy komórek tucznych są najczęstszym guzem skóry występującym u psów, jak donosi National Canine Cancer Foundation . Ale nie wiadomo, co dokładnie powoduje ten typ raka. Jest powiązany z czynnikami drażniącymi skórę, stanami zapalnymi i czynnikami genetycznymi. Co to są komórki tuczne? Komórki tuczne znajdują się w tkance łącznej, szczególnie w pobliżu skóry, nosa, płuc, i usta. Pomagają zwalczać infekcje pasożytnicze, naprawiają tkanki i tworzą nowe naczynia krwionośne. Biorą również udział w reakcjach alergicznych, uwalniając różne substancje chemiczne, które wpływają na stan zapalny i inne odpowiedzi immunologiczne. Dlaczego komórki te stają się rakowe, wciąż pozostaje tajemnicą, ale mogą tworzyć masy, które wahają się od zaledwie milimetra do trzech lub więcej więcej centymetrów duże. Zwykle czerwienieją po dotknięciu i mogą wydawać się większe i mniejsze w różnym czasie z powodu obrzęku. Mogą również wywołać u psa swędzenie, powodując częste drapanie lub żucie w okolicy. Podobnie jak w przypadku czerniaka u psów, weterynarz może użyć igły do pobrania komórek do testów. Do zdiagnozowania tego typu raka i oceny sytuacji może być wymagana biopsja, a także inne testy. Leczenie guzów komórek tucznych u psów Leczenie komórek tucznych guz u psów jest podobny do leczenia raka kolczystokomórkowego. Zazwyczaj konieczna będzie operacja w celu usunięcia guza. Następnie pies może potrzebować radioterapii, chemioterapii lub kombinacji obu, aby upewnić się, że wszelkie pozostałe komórki rakowe zostaną zniszczone. Jeden z członków naszego zespołu w ASPCA Pet Health Insurance miał doświadczenie z guzami komórek tucznych którym się z nami podzieliła: „Pewnego dnia zauważyłem guzek pod pachą Lulu, pocierając ją po brzuchu. Nie myślałem o tym zbyt wiele, dopóki nie zaczęła bezlitośnie drapać w tym miejscu. Sprawdziłem to ponownie i guz okazał się większy. Zabrałem ją więc do weterynarza, który zalecił odessanie guza, aby sprawdzić, czy jest złośliwy. Gdy testy dały wynik pozytywny, natychmiast zaplanowaliśmy operację. Na szczęście, weterynarz i jej zespół byli w stanie to wszystko usunąć. Dzięki temu początkowemu doświadczeniu byłem gotowy następnym razem, gdy niecały rok później Lulu zaczęła drapać plamę na brzuchu. Drugi guz również wrócił złośliwy i umówiliśmy się na kolejną operację, z uwzględnieniem uciążliwego procesu rekonwalescencji miała na sobie stożek, t-shirt i szorty, tak że żadna z łap nie mogła dosięgnąć jej długiego szeregu szwów, ostatecznie było warto. ” Jak widać z tego wszystkiego, rak może być złożonym i kosztownym problemem zdrowotnym, na który podatne są psy w każdym wieku i każdej rasy. Możesz uzyskać pomoc w zarządzaniu kosztami leczenia raka, w tym diagnostyki, leków, operacji, hospitalizacji, a nawet radioterapii i chemioterapii, korzystając z planu ubezpieczenia zdrowotnego ASPCA. Uzyskaj bezpłatną wycenę dla swojego psa już teraz. Łagodne guzy Nie wszystkie guzy, które możesz znaleźć u swojego psa, są rakiem. Psy mogą również mieć wyboiste problemy, takie jak złogi tłuszczu, znaczniki skórne i brodawki. Złogi tłuszczu Złogi tłuszczu, zwane także tłuszczakami, są miękkie i dość łatwo poruszają się pod skórą. Zazwyczaj nie sprawiają, że psy czują się niekomfortowo, chyba że znajdują się w obszarze, który hamuje ruch. Dość często psy rozwijają liczne złogi tłuszczu, które zwykle tworzą się na brzuchu lub tułowiu. Złogi tłuszczowe zwykle nie wymagają usuwania, chyba że powodują problemy dla psa. Tagi skóry Tagi skóry, które są miękkimi kawałkami mięsa, tworzą się na psach z nadmierny wzrost komórek skóry, podobnie jak u ludzi. Mogą pojawić się w dowolnym miejscu na ciele psa i zazwyczaj nie trzeba ich usuwać, chyba że zostaną zakażone lub podrażnione. Brodawki Psi brodawki mogą nie być przyjemne dla oka lub myśleć, ale nie są problematyczne. Podobnie jak brodawki na ludziach, są łagodnymi guzkami, które powstają w wyniku wirusa zwanego wirusem brodawczaka. Nie wymagają pomocy medycznej, chyba że znajdują się w miejscu, które powoduje problem, na przykład w pobliżu oka lub pod kołnierzem, gdzie może zostać potarte i podrażnione. Ciekawe, co jeszcze może się wydarzyć na skórze psa? Przeczytaj ten artykuł o typowych problemach ze skórą psa, aby zobaczyć, na czym polega to drapanie.
Narośl na skórze o nieregularnej powierzchni, poszarpanych brzegach i szybko zwiększającym się rozmiarze zawsze powinna skłonić do wizyty u dermatologa, bo może być jedną ze zmian nowotworowych, które wywodzą się z komórek barwnikowych. Jednym z najbardziej niebezpiecznych nowotworów skóry jest czerniak złośliwy.
Czerniak jamy ustnejjest jednym z najczęstszych nowotworów występujących u psów. Doustny czerniak jest agresywnym rakiem skóry, który może rozprzestrzeniać się na inne narządy w ciele psa. Wczesne wykrycie jest kluczem do skutecznego leczenia, dlatego należy regularnie badać usta psa pod kątem wzrostu i upewnić się, że otrzymuje on coroczny weterynaryjny egzamin raka jamy ustnej u psówCzerniaki mogą występować w dowolnym miejscu skóry psa, ale najczęściej występują w jamie ustnej. Czerniak jest agresywnym rakiem skóry, który może szybko rozprzestrzenić się w całym systemie psa. Objawy czerniaka w jamie ustnej często naśladują objawy zapalenia dziąseł lub innych chorób zębów. Obejmują one:ślinotokkrwawienie z dziąseł lub jamy ustnejcuchnący oddech lub nieświeży oddechobrzęk twarzyzmiany w sposobie gryzienia psanagła preferencja dla miękkich pokarmówproblem z połykaniemkaszel utrzymujący się dłużej niż dwa tygodnieZmniejszony apetyt i utrata masy ciałaCzerniak jamy ustnej występuje najczęściej u zwierząt geriatrycznych w wieku powyżej dziewięciu lat. Czarne psy i psy o ciemnej pigmentacji na wewnętrznej stronie jamy ustnej są bardziej podatne na raka jamy ustnej. Samce psów częściej niż psy płci żeńskiej wyrastają na rasy są bardziej podatne na rozwój czerniaka jamy ustnej niż inne. Należą do nich jamnik, pudel i szkocki czerniaka w jamie ustnejTwój lekarz weterynarii oprze swoją diagnozę na pełnej historii medycznej i dokładnym badaniu fizykalnym. Zwróci szczególną uwagę na wnętrze psich ust. Może usunąć tkankę z guza za pomocą aspiratu z cienkiej igły, aby wykonać biopsję w rentgenowskie, tomografia komputerowa i ultradźwięki mogą pomóc weterynarzowi w ustaleniu, czy czerniak ustąpił w płucach lub innych i rokowanie raka jamy ustnej u psówCzerniak jamy ustnej jest agresywnym rakiem i szybko się rozprzestrzenia. Nawet jeśli rak Twojego psa jeszcze się nie rozprzestrzenił, operacja będzie musiała być radykalna, aby usunąć cały nowotwór i zmniejszyć szansę jego rak Twojego psa jeszcze się nie rozprzestrzenił, Twój weterynarz przeprowadzi operację usunięcia czerniaka. Może również usunąć znaczną część zdrowej tkanki wokół guza czerniaka u psa. Ma to na celu zmniejszenie szans, że rak Twojego psa Twój rak psa się rozprzestrzenił, Twój weterynarz poleci połączenie chemioterapii, radioterapii i immunoterapii, aby spowolnić lub zatrzymać rozwój raka i pomóc organizmowi psa w walce z nim. Nowa szczepionka, DNA szczepionki Melanoma Canine, może pomóc w stymulacji układu odpornościowego psa, tak aby zaatakował on raka. Weterynaryjni naukowcy wciąż dowiadują się o implikacjach tej szczepionki, ale jak dotąd wydaje się ona skuteczna w leczeniu czerniaka i wydłużaniu życia jeśli Twój weterynarz zdoła usunąć cały nowotwór, może nadal zalecać chemioterapię, radioterapię, immunoterapię lub ich kombinację, aby pomóc Twojemu psu w remisji. Większość psów, u których zdiagnozowano czerniaka, żyje od około sześciu miesięcy do roku po postawieniu diagnozy.
Szczepionka na czerniaka u psa 20-08-2019 Oncept (Merial, petcancervaccine.com) jest szczepionką skierowaną dla psów z czerniakiem 2 i 3 stopnia i jest z powodzeniem stosowana w USA już od ponad 7 lat .
…i jej konsekwencje okiem chirurga Dlaczego ciąża urojona występuje u suk tak często? Jeśli weźmiemy pod uwagę zmiany hormonalne zachodzące w organizmie suk to za przyczynę występowania ciąży rzekomej należy uznać spadek poziomu progesteronu i wzrost poziomu prolaktyny we krwi. Wykresy poziomów progesteronu we krwi u suk ciężarnych i tych niebędących w ciąży są zbliżone. Już w okresie cieczki stężenie progesteronu zaczyna się obniżać, lecz w obu przypadkach następuje to dość wolno. Poziom tej jednak ok 60 dni od owulacji jest nawet 60 razy mniejszy niż w okresie przedowulacyjnym. Jednocześnie ze spadkiem stężenia progesteronu następuje wzrost poziomu prolaktyny we krwi – hormonu odpowiedzialnego za stymulację gruczołów mlekowych do produkcji mleka czyli laktacji. U dzikich psowatych występowanie laktacji i zachowania typowego dla ciężarnych i nieciężarnych suk jest procesem fizjologicznym. W wolnożyjących stadach jedna samica rodzi wiele szczeniąt, które są często są karmione przez kilka samic w stadzie. Psy zostały udomowione wiele tysięcy lat temu, lecz ich procesy fizjologiczne nie zawsze zmieniły się, stąd w obecnych czasach stosunkowo często w praktyce klinicznej spotykamy się z występowaniem ciąży urojonej oraz laktacji u suk nieciężarnych. Objawy ciąży urojonej pojawiają się w okresie najczęściej między 7 a 10 tygodniem po przebytej cieczce i można je w uproszczeniu podzielić na te dotyczące zachowania – behawioralne i te dotyczące pobudzenia gruczołu mlekowego do produkcji mleka – laktacji. Zmiany zachowania w większości przypadków nie stanowią klinicznego problemu. Zazwyczaj objawiają się nieznacznym spadkiem apetytu, odczuwają instynkt macierzyński więc często budują gniazdo, do którego zazwyczaj znoszą zabawki, “matkując” im. Dość często właściciele zauważają w tym okresie niechęć suczek do spacerów i “opuszczania gniazda”. Istotnym problemem behawioralnym jest występowanie agresji u suk, która może być skierowana nawet w stosunku do właścicieli, co jednak w praktyce spotykamy sporadycznie. Bardzo istotnym z punktu klinicznego problemem jest za to aktywacja gruczołów mlekowych do sekrecji mleka. Występuje ona u suk z różnym nasileniem, od bardzo subtelnego powiększenia sutków i znikomej produkcji mleka aż do znacznego obrzęku sutków, zazwyczaj czwartej i piątej pary i obfitej laktacji. Objawy ciąży rzekomej w zależności od stopnia nasilenia mogą trwać od tygodnia do trzech tygodni czy nawet dłużej w ekstremalnych przypadkach. Przy łagodnym obrazie klinicznym mijają samoistnie i nie wymagają interwencji lekarskiej, w wielu jednak przypadkach gdy aktywacja gruczołów mlekowych jest wyraźna lub duża należy wprowadzić terapię farmakologiczną lub nawet interwencję chirurgiczną. Na rynku obecnie występują preparaty oparte na naturalnych składnikach, które działają ściągająco i przeciwobrzękowo na gruczoły mlekowe. Przy objawach o średnim stopniu nasilenia zwykle przynoszą zadowalające rezultaty, choć leczenie wymaga zwykle stosowania preparatu przez okres dwóch do trzech tygodni. Istotnym aspektem tego postępowania jest brak skutków ubocznych naturalnych substancji, co przy obecnym powszechnym nadużywaniu leków nie jest bez znaczenia. W naszej przychodni stosujemy preparat ProlactiNo, gdyż zawiera wyłącznie naturalne substancje i jest chętnie przyjmowany przez psy. Jak wszystkie naturalne preparaty wymaga dłuższego stosowania ( 2- 3 tygodnie) niż bardziej agresywna terapia hormonalna. ProlactiNo występuje w dwóch stężeniach dla małych i dużych ras co ułatwia właścicielom dawkowanie. Obrzęk sutków nieznacznego stopnia, nie wymaga wprowadzania terapii na tym etapie. Kolejną grupę leków stanowią preparaty hormonalne, których w naszej przychodni używamy gdy pacjentki wykazują wyraźny obrzęk sutków, któremu towarzyszy wypływ mleka przy stymulacji gruczołów. Leczenie bazuje na preparatach zawierających bromkryptynę lub kabergolinę. Leki te działają dość radykalnie, terapia jest skuteczna w 70-90 procentach a wyraźna poprawa następuje zazwyczaj po 4 do 7 dni stosowania. Większość preparatów zawierających bromkryptynę obecnie dostępnych na polskim rynku przeznaczona jest dla ludzi i nie posiada rejestracji dla psów! Podczas terapii hormonalnej mogą ujawnić się działania niepożądane w postaci wymiotów. Wówczas, aby złagodzić te skutki uboczne możemy wprowadzić leki przeciwymiotne, ale ja osobiście jestem przeciwnikiem terapii wymagającej jednocześnie podawania leków znoszących skutki uboczne zasadniczego leczenia. (tutaj pewnie narażę się wielu osobom ) Leki stosowane w terapii ciąży urojonej. W terapii niekiedy musimy posunąć się jeszcze dalej. W przypadkach gdy mamy doczynienia z zapaleniem gruczołu mlekowego, gorączką, wydzieliną ropna z sutków, poza zastosowaniem hormonów bezsprzecznie należy wprowadzić antybiotykoterapię ogólną. Stosujemy najczęściej antybiotyki z grupy betalaktamowych przez okres nawet do trzech tygodni. Obrzęk znacznego stopnia, wyraźna laktacja oraz widoczny stan zapalny sutków. W najbardziej zaawansowanych przypadkach klinicznych dochodzi do zalegania wydzieliny w gruczołach mlekowych, stanu zapalnego a w jego konsekwencji do zmian guzowatych w poszczególnych gruczołach, co w 80 procentach przypadków dotyczy 4 lub 5 pary sutków. W następstwie tych zmian powstają przetoki a często nowotwory. Wówczas niezbędna jest interwencja chirurgiczna i usunięcie objętych zmianami gruczołów sutkowych zgodnie ze sztuką chirurgiczną! Podkreślam to wyraźnie, gdyż uwarunkowania anatomiczne nakładają na chirurga właściwy sposób postępowania, który pozwoli postawić rokowanie pomyślne i zminimalizuje ryzyko wystąpienia kolejnych zmian nowotworowych. Bardzo trudno mi jako chirurgowi pogodzić się z faktem, iż w obecnych czasach trafiają do mnie pacjenci, których właścicielom odradzano wręcz operację lub ignorowano guzy przez miesiące a nawet lata. W dniu pisania tego artykułu konsultowałem suczkę owczarka niemieckiego 10 letnią z guzem wielkości 1-litrowego słoika w prawej listwie mlecznej, przy jednoczesnej obecności kilku guzów w listwie mlecznej lewej, powiększonym węźle chłonnym pachwinowym do wielkości jaja kurzego i objawach ze strony układu oddechowego. Rokowanie chirurgiczne złe. Kolejnym przykładem z życia jest jamnik, suczka 14 lat, guz gr mlekowego wielkości małej pomarańczy. W wywiadzie ustaliłem, iż występowały regularnie ciąże urojone a właścicielom odradzano operację już od dwóch lat. Kiedy pies trafił do mnie na konsultację 5 tygodni temu i wykonaliśmy badania krwi, wyniki parametrów nerkowych nie pozwalały na zabieg. Wdrożono terapię nefrologiczną i obecnie wyniki krwi pozwalają postawić mniejsze ryzyko anestezjologiczne choć rokowanie chirurgiczne jest ostrożne z racji na wielkość guza i jeszcze nie wykonane rtg płuc. Tematowi mastectomii oraz badaniom dodatkowym jakie należy wykonać przed operacją będzie poświęcony odrębny artykuł do lektury, którego serdecznie już leczeniem ciąż urojonych jest stosowanie hormonów długodziałających stosowanych jako preparaty antykoncepcyjne. Celem ich jest blokowanie występowania cieczki u suk. Jeśli nie dopuścimy do wystąpienia cieczki, nie zostanie uruchomiona cała kaskada zmian hormonalnych, nie nastąpi wzrost prolaktyny więc nie będzie laktacji. Moim zdaniem nie jest to właściwe postępowanie, gdyż obarczone jest dużym ryzykiem wystąpienia endometritis pyometra potocznie nazywanym ropomaciczem. Następstwa w postaci guzów nowotworowych, w obu tych przypadkach są konsekwencją powtarzających się ciąż urojonych. Inspiracją do napisania tego artykułu była ogromna jak na obecne czasy liczba właścicieli, którzy zgłaszają się do mnie na konsultacje chirurgiczne z bardzo zaawansowanymi zmianami nowotworowymi w gruczołach mlecznych. W zdecydowanej większości przypadków z wywiadu dowiaduję się o powtarzających się ciążach urojonych. Piszę to jako chirurg, przy obecnie długim życiu naszych czworonożnych przyjaciół regularnie powtarzające się ciąże urojone w ogromnym stopniu przyczyniają się do rozwoju zmian nowotworowych. U suczek, które nie są przeznaczone do hodowli a miewają ciąże urojone zalecam kastrację (powszechnie stosowana nazwa sterylizacja), gdyż tylko w ten sposób znacznie redukujemy ryzyko wystąpienia nowotworów gruczołu mlekowego. Przypadek kliniczny Skierowany na konsultację chirurgiczną trafił do mnie pies Rex. Rex jest mieszańcem i ma już 13 lat. Właściciele zgłosili się na badanie gdyż zaniepokoiła ich zmiana na skórze ich czworonoga, która w dość znacznym tempie powiększała się a ostatnio pękła. Istotnie w skórze Rexa w okolicy zażebrowej prawej widoczny był wyraźny guz średnicy ok 30 mm. Guz wystawał ponad skórę był czarnej barwy i na szczęście wyraźnie odgraniczony. Od czasu gdy pękł stał się obiektem zainteresowania Rexa. Obraz kliniczny zmiany nasuwał podejrzenie czerniaka lub innej zmiany złośliwej. Mimo zacnego wieku psa właściciele zgodzili się na operację i usunięcie guza. Przygotowanie do zabieguPole operacyjne już gotowe 😉 Po 4 dniach operowałem Rexa. Guz należało usunąć z dużym marginesem tkanek zdrowych, ale lokalizacja na boku ciała dawała taką możliwość. Zmiana nie penetrowała do powięzi czy mięśni. Po wycięciu dla postawienia właściwej diagnozy przesłaliśmy guz do badań histopatologicznych. Otrzymany wynik bardzo dokładnie opisywał komórki z jakich zbudowany jest guz a rozpoznanie było jednoznaczne czerniak złośliwy (melanosarcoma). Rana po usunięciu zmiany……a guz zostanie przygotowany do badania hp Czerniaki są nowotworami złośliwymi, a postępowaniem z wyboru jest leczenie chirurgiczne. Te guzy u psów nie zdarzają się dość często, jednak sam operowałem już kilka. Tylko wczesna interwencja chirurgiczna pozwala na właściwe usunięcie nowotworu a co za tym idzie dobre rokowanie. W przypadku Rexa zmiana była duża, największy czerniak złośliwy jakiego usuwałem, jednak lokalizacja guza i duża tolerancja skóry w tym miejscu pozwoliły na radykalne cięcie z odpowiednim marginesem tkanek otaczających. Czerniaki zdarzają się również na powiekach i wówczas powinny być usuwane możliwie najmniejsze jakie zostaną wyryte, gdyż budowa i wielkość powiek w znacznym stopniu definiują postępowanie chirurgiczne. Gdy Rex był na kontroli pooperacyjnej i usunięciu szwów rana była zupełnie wygojona a pies w doskonałej kondycji. Dzięki szybkiej decyzji właścicieli co do operowania swojego czworonoga rokowanie jest pomyślne. Endometritis pyometra Uwaga w treści artykułu zawarte są zdjęcia śródoperacyjne, które mogą być uznane za drastyczne. W czwartkowy wieczór trafiła do nas 9 letnia suczka owczarek niemiecki o imieniu She. Pies czuł się źle od kilku dni, właściciele zauważyli wyraźny spadek apetytu i zwiększone pragnienie. She trafiła do nas już po 2 dniach leczenia na niedrożność pokarmową, niestety dotąd nie wykonano żadnych badań dodatkowych. W czwartek wieczorem miała już gorączkę 41,1 st C bolesny brzuch i umiarkowany wypływ z pochwy. Z wywiadu ustaliliśmy, iż jest kilka tygodni po cieczce, dużo pije i jest apatyczna. W diagnostyce różnicowej należało uwzględnić ropomacicze, gdyż objawy opisywane przez właściciela były typowe dla tej jednostki chorobowej. Nie wiedzieliśmy jakie dotychczas otrzymywała leki. Pobraliśmy krew do badań biochemicznych i morfologii, a w piątek rano ustaliliśmy diagnostykę obrazową. W morfologii wyraźna leukocytoza, a badania biochemiczne parametrów nerkowych były prawidłowe, natomiast enzymy wątrobowe nieznacznie podwyższone. Podłączyliśmy wlewy dożylne i wykonałem badanie usg, które pozwoliło postawić jednoznaczną diagnozę – ropomacicze. W obrazie usg widoczne typowe “okulary ropomaciczne” oba rogi macicy o znacznie pogrubiałych ścianach i wypełnione płynna gęstą zawartością. Obraz jamy brzusznej nieznacznie rozmyty a pasaż jelitowy osłabiony. Poinformowałem właściciela, iż przy takiej diagnozie leczenie jest tylko jedno – operacja w możliwie najszybszym terminie. Właściciel bez wahania zdecydował się na zabieg aby ratować She. Wyniki badań biochemicznych były dobre i na tym kończą się pozytywne wieści, natomiast pies był w bardzo słabej formie, z wysoką lekucytozą i ma 9 lat. Uprzedziłem właściciela, że operacja niesie wysokie ryzyko lecz jest to zabieg konieczny jeśli mamy uratować jego suczkę. Widoczny gęsty ropny wysięk z pochwy. Po znieczuleniu, gdy pies trafił na stół operacyjny z pochwy wydobywał się już obficie gęsty ropny płyn. Podczas operacji po otwarciu jamy brzusznej niestety otrzymałem odpowiedź dlaczego obraz w usg był niewyraźny. Zawartość jamy brzusznej pływała w cuchnącym ropnym płynie i stwierdziłem zapalenie otrzewnej. Jama brzuszna wypełniona ropnym perforacja lewego rogu i zrost sieci. Niestety i tak już ostrożne rokowanie jeszcze pogorszyło się. Usuwając macicę dostrzegliśmy perforację lewego rogu macicy w dwóch miejscach i już zrost sieci, która organizm próbował uszczelnić dziury. Usunąłem zmienioną macicę wraz z jajnikami i wykonaliśmy płukanie jamy brzusznej aby zminimalizować konsekwencje zapalenia otrzewnej. Dożylnie włączyliśmy antybiotykoterapię i zadzwoniłem do właściciela aby go poinformować o przebiegu operacji i aktualnych rokowaniach. Tego dnia mimo kilku zabiegów wszyscy w przychodni żyliśmy przypadkiem She… Postanowiłem opisać ten przypadek, gdyż ta przemiła i wycieńczona chorobą She bardzo poruszyła cały personel naszej przychodni. W chwili pisania tego artykułu jest już z właścicielami a moje rokowanie praktycznie z godziny na godzinę poprawia się konsekwentnie do stanu zdrowia suczki. Wczesne pooperacyjne rokowanie było złe, gdyż w konsekwencji przewlekłego ropomacicza doszło do perforacji macicy a następnie zapalenia otrzewnej. Taki stan zawsze każe rokować ostrożnie lub źle jeśli pacjent jest geriatryczny. She dobę po operacji. Objawy jakie wystąpiły u tej pacjentki są typowe dla ropomacicza i powinno być ono zawsze brane pod uwagę w diagnostyce różnicowej. Okres kilku tygodni po cieczce, apatia, zmniejszony apetyt, zwiększone pragnienie to objawy patognomiczne. Jeśli Państwa suczka wykazuje kilka z nich należy bezwzględnie wykonać badania dodatkowe krwi i diagnostykę obrazową, gdyż tylko wczesne rozpoznanie endometritis pyometra daje lepsze rokowanie. Chciałbym zaznaczyć, iż nie zawsze w tej jednostce chorobowej widoczny jest ropny wypływ z pochwy. Należy też jako postępowanie w profilaktyce ropomacicza rozważyć wcześniej wykonanie zabiegu kastracji suki potocznie nazywanej sterylizacją. Niezrośnięty wyrostek łokciowy owczarka Nero. Dysplazja łokciowa (ED) jest w praktyce klinicznej rzadziej spotykana niż dysplazja stawów biodrowych (HD). Istnieją jednak takie rasy psów, u których to schorzenie diagnozujemy stosunkowo często, to owczarki niemieckie, berneńskie psy pasterskie czy labradory. To schorzenie łokcia może przyjmować różne formy: Izolowany wyrostek dziobiasty, Nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy czy Inkongurencję w stawie łokciowym. Zwykle diagnozujemy jedną z tych form, ale mogą wystąpić jednocześnie dwie u danego pacjenta jednocześnie. Objawy choroby pojawiają się najczęściej między 5 a 7 miesiącem życia i manifestują się kulawizną kończyny piersiowej. Pacjent, który jest bohaterem tego artykułu to 6-cio miesięczny owczarek niemiecki Nero. Właściciele zauważyli kulawiznę kończyny piersiowej prawej 3 tygodnie wcześniej. Kulawizna z czasem nasilała się, a podawane leki niesterydowe przeciwzapalne nie przynosiły poprawy. Nero w badaniu ortopedycznym wykazywał bolesność stawu łokciowego prawego i bronił się przed prostowanie łokcia. Znieczuliliśmy psa i zbadałem go ponownie w znieczuleniu. Podejrzenie padło na dysplazję łokciową lecz w diagnostyce różnicowej należało uwzględnić młodzieńcze zapalenie kości (panosteitis). Odwodzenie w obu stawach barkowych było prawidłowe a ruchomość w łokciu prawym i lewym w pełnym zakresie, bez wyczuwalnej krepitacji. Wykonaliśmy badanie rtg obu kończyn piersiowych. (Przy badaniach radiologicznych kończyn piersiowych należy wykonać zdjęcia porównawcze kończyny prawej i lewej.) Nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy. Badania dodatkowe pozwoliły postawić diagnozę – dysplazja łokcia prawego, w tym przypadku manifestująca się niezrośnięciem wyrostka łokciowego dodatkowego. Wolny fragment kości co obrazuje zdjęcie miał długość 13 mm, a jego obecność w stawie łokciowym z czasem prowadzić będzie do degradacji chrząstki stawowej na powierzchni kości tworzącej staw. Terapia jest tylko jedna – musimy operować prawy łokieć. Dostęp dostawowy uzyskałem z cięcia bocznego i usunąłem “intruza” ze stawu łokciowego. Zdjęcie poniżej. Usunięty ze stawu wyrostek łokciowy dodatkowy. Po zakończonej operacji wykonaliśmy kontrolne badanie radiologiczne łokcia. Następnego dnia podczas kontroli pooperacyjnej Nero wykazywał znacznie mniejsze objawy kulawizny. W zaleceniach pooperacyjnych właściciele powinni stosować przez kilka dni preparaty przeciwbólowe, a w długofalowej terapii leki chondroprotekcyjne z siarczanem chondroityny , glukozaminą czy kwasem hialuronowym. Zdjęcie wykonane tuż po operacji Nero. Zdecydowaną większość pacjentów u których operowałem dysplazję łokciową stanowiły owczarki niemieckie, a wśród nich 100 % to samce. Obecne przepisy Związku Kynologicznego w Polsce nie wymagają badań psów reproduktorów u owczarków niemieckich w kierunku ED a tylko w kierunku HD. W Niemczech pies rasy owczarek niemiecki aby być dopuszczonym do hodowli musi posiadać badania radiologiczne potwierdzające stawy biodrowe oraz stawy łokciowe wolne od dysplazji. Poruszam ten wątek gdyż kilka lat temu trafił do mnie na konsultację 3 letni owczarek niemiecki, u którego występowała kulawizna kończyn piersiowych o różnym stopniu nasilenia od 2 lat. Rtg stawu łokciowego “okazyjnie” zakupionego w Niemczech owczarka Pies został zakupiony do polskiej hodowli w Niemczech w wieku 10 miesięcy. Wykonano następnie badanie stawów biodrowych rtg HD i pies uzyskał dopuszczający do hodowli wynik, natomiast stawy łokciowe nie były prześwietlane, gdyż nie ma takiego obowiązku. Gdy wykonaliśmy u niego w wieku 3 lat zdjęcia radiologiczne łokci, diagnoza była jednoznaczna – dysplazja łokciowa ED w prawym i lewym stawie łokciowym. Przypadek dnia Na konsultację chirurgiczną trafiła do mnie młoda suczka rasy owczarek niemiecki, w wieku 6 miesięcy i prawidłowej wadze 20 kg. Z wywiadu ustaliłem, iż szczeniak zawsze miał chwiejny chód a kuleje znacznie już od 5 tygodni, był badany w innej przychodni i stwierdzono duży problem ze stawem biodrowym prawym. Pies posiada metrykę Związku Kynologicznego w Polsce i został zakupiony z myślą o hodowli. Istotnie kulawizna kończyny miednicznej była bardzo wyraźna a pies dość pobudzony. Podczas badania w znieczuleniu stwierdziłem, iż kończyna prawa jest zauważalnie krótsza od lewej a w stawie biodrowym prawym wyczuwam krepitację i brak stabilności. Staw biodrowy lewy wykazywał dużą luźność. Podczas badania ortopedycznego nie stwierdziłem symptomów zerwania więzadeł krzyżowych w żadnym z kolan, a rzepka lewa wykazywała zwichnięcie boczne drugiego stopnia. Wykonaliśmy badania dodatkowe – rtg stawów biodrowych. Rtg: głowy obu kości udowych słabo wykształcone, łuki Schentona-Menarda przerwane. Głowa kości udowej lewej płytko osadzona w panewce. Dysplazja biodrowa ciężka HD-E, zwichnięcie stawu biodrowego prawego górno-przednie. Obraz radiologiczny był oczywisty a diagnoza jednoznaczna – ciężka dysplazja stawów biodrowych HD-E i zwichnięcie stawu biodrowego prawego górno-przednie. Niestety eliminuje to suczkę z hodowli, a kwalifikuje do zabiegu dekapitacj kości udowej prawej. Ciężka dysplazja obecna również w stawie lewym, także z czasem będzie wymagała operacji. Z powodu przewlekłego już bólu właściciel od razu zdecydował się operować zwichnięty staw biodrowy. Po kilku dniach w poniedziałek wykonaliśmy dekapitację w prawym biodrze. Główka kości udowej prawej po dekapitacji. Pacjentka podczas wtorkowej kontroli pozabiegowej mimo inwazyjności zabiegu wykazywała znacznie mniejszą kulawiznę operowanej nogi niż podczas pierwszej konsultacji. Obecnie pies jest w wieku 6 miesięcy i rozwój kości wciąż trwa. Jako dorosły pies pewnie przekroczy wagę 30 kilogramów i najpewniej za kilka tygodni czeka ją operacja drugiego biodra. Mamy jednak nadzieję, że będzie miała znacznie zredukowany ból w obu stawach biodrowych i większy komfort życia. Jeszcze kilka lat temu w publikacjach zabieg dekapitacji kości udowych była zalecany dla psów o macie ciała nieprzekraczającej 15-18 kg. Tę wielkość uważano za graniczną dla dobrego rokowania po operacji. Rtg pozabiegowe: stan po dekapitacji prawej główki. Widoczne również jak na zdjęciu poprzednim zwichnięcie boczne rzepki lewej. Obecnie zabieg dekapitacji przeprowadzamy z bardzo zadowalającymi rezultatami u psów ważących nawet ponad 50 kg. Sam operowałem kilku takich pacjentów (nowofunlanda oba stawy biodrowe, owczarka staroniemieckiego jedno biodro + drugie kolano, cane corso jedno biodro i drugie kolano) i przy odpowiednio poprowadzonej rehabilitacji i zaangażowaniu właścicieli ci pacjenci radzą sobie doskonale po kilku latach od zabiegu. Przypadek dnia W sobotę trafił do mnie na konsultację chirurgiczną przygarnięty przez wspaniałych ludzi młody kocurek. Pacjent miał w innej przychodni wykonane badanie rtg i zdiagnozowane złamanie nogi. Złamanie kości ramiennej po postrzale. Istotnie, ten przesympatyczny kociak, mimo mruczenia odczuwał duży dyskomfort w kończynie piersiowej prawej. Bolesność i krepitacja wyraźnie dotyczyła kości ramiennej. Obejrzałem załączone zdjęcie rtg. I co… kolejna ofiara ludzkiej głupoty! * Zdjęcie nie pozostawiało wątpliwości: złamanie kości ramiennej prawej, wieloodłamowe, z obecnością śrutu typowe dla postrzału. Moja diagnoza bardzo zaskoczyła panie, które zwróciły się do mnie o pomoc. Ze względu na lokalizację i typ złamania rokowanie było niepomyślne i w rozmowie z opiekunkami wspomniałem, iż musimy jako czarny scenariusz brać pod uwagę nawet amputację kończyny ;-( Ustaliliśmy też, że przed samym zabiegiem w znieczuleniu wykonamy dokładniejsze zdjęcia rentgenowskie w dwu projekcjach co pozwoli ocenić “straty”. projekcja boczna, m-lprojekcja a-pZdjęcia w dwóch projekcjach wykonane w znieczuleniu. Widoczne w ranie odpryski śrutu. Nie wyglądało to dobrze. Wieloodłamowe złamanie kości ramiennej prawej w 1/3 dalszej, z przemieszczeniem odłamów, obecnością śrutu i skróceniem osi kończyny. Złamanie wieloodłamowe z definicji ma wiele odłamów, co utrudnia osteosyntezę. 1/3 dolna kości ramiennej to lokalizacja w pobliży stawu łokciowego, a w tym przypadku dodatkowo stawu w okresie wzrostu ;-( Musimy usunąć kilka drobnych odłamów kostnych i zespolić bliższy i dalszy odcinek kości ramiennej. Mamy ograniczony budżet i brak stałego domu dla tego biednego kociaka. Podczas golenia sierści do operacji uwidoczniła się rana postrzałowa. Podjąłem decyzję, że wykonam tę osteosyntezę za pomocą drutów śródszpikowych, które wprowadzę od stawu łokciowego. Do przełomu złamanie uzyskałem dostęp boczny. Zdjęcie ilustruje większość “gruzu” kostnego i odłamy śrutu, które usunąłem z przełomu złamania. Zdj. Fragmenty kości usunięte z przełomu złamania. Wprowadziłem do kości ramiennej dwa druty śródszpikowe krzyżujące się aby ustabilizować odłamy w rotacji osiowej. Grubość drutów to 1,4 i 1,2 mm. Stabilizacja osiowa została przywrócona, długość kości ramiennej niestety uległa redukcji, za to ruchomość stawu łokciowego pozostała w pełnym zakresie zachowana. Operacja zajęła mi aż 2,5 godziny i optymistycznie wierzę, że warto było poświęcić tyle czasu na tę trudną syntezę a także żywię nadzieję, iż kość przy współpracy opiekunek i mojej będzie miała dogodne warunki do zrostu. projekcja a-pprojekcja m-lZdjęcia rtg po osteosyntezie. * średnio u ok 20% kotów wychodzących z domu podczas badania rtg stwierdzam “przy okazji” obecność śrutu, a zazwyczaj kilku, rekordzista miał 7 sztuk ;-( Ujęte w tytule pytanie pozostaje otwarte… Zespół brachycefaliczny. Do ras psów brachycefalicznych zaliczamy między innymi obecnie bardzo popularne w Polsce mopsy, buldogi francuskie czy boston teriery… Szczenię mopsa w wieku 8 tygodni. U tych ras pierwsze obawy problemów oddechowych zazwyczaj zaczynają się między 6 a 12 miesiącem życia. Na fotografii pierwszej przedstawiam suczkę mopsa w wieku 8 tygodni życia, która w dniu odbioru z hodowli nie wykazywała żadnych objawów oddechowych. Szpara nozdrzy miała prawidłową szerokość a objaw chrapania nie był słyszalny. W 10 miesiącu życia u tej suczki pojawiły się pierwsze objawy w postaci chrapania głównie w spoczynku, w nocy. Okres ten przypadał na jesienną pogodę, podjęliśmy więc w pierwszej kolejności leczenie farmakologiczne lekami przeciwzapalnymi, aby wykluczyć stan zapalny jako jedyne źródło objawów. Poprawa była tylko przejściowa, a z czasem chrapanie nasilało się. W badaniu klinicznym widoczne były dość wąskie obie szpary nozdrzy, co przedstawia drugie zdjęcie. Suczka została poddana znieczuleniu i badaniu podniebienia miękkiego oraz badaniu rtg kości czaszki. Diagnoza to zespół brachycefaliczny (ang. BAS –brachycephalic Airway Syndrome). Choroba dotyczy ras brachycefalicznych, czyli tych z krótką, kwadratową kufą, których najlepszym przykładem są buldogi francuskie i angielskie, mopsy, boston terriery. Wszystkie operowane przeze mnie psy były to buldogi francuskie lub mopsy. Zespół brachycefaliczny to nieprawidłowości anatomiczne dotyczące nozdrzy, podniebienia miękkiego i kieszonek krtaniowych. W mojej praktyce zazwyczaj spotykałem się ze zbyt wąskimi otworami nosowymi i za długim podniebieniem miękkim. Jednak te 3 anomalie anatomiczne mogą występować równocześnie u jednego pacjenta. wąskie nozdrza u mopsa Pacjenci chorujący na BAS mają trudności z prawidłową wymianą powietrza i wówczas pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego. Najczęściej są to chrapanie, świsty, oddychanie przez pysk, charczenie, niechęć do ruchu i nietolerancja wysiłkowa, w miarę rozwoju choroby mogą pojawić się omdlenia czy sinica. Zazwyczaj na tym etapie zaniepokojeni właściciele zwracają się o pomoc do lekarza. Wówczas aby należycie zbadać pacjenta, postawić pewną diagnozę i ustalić przebieg operacji czy rokowanie moim zdaniem poza badaniem klinicznym w pełnej świadomości należy psa znieczulić zbadać jego podniebienie miękkie i kieszonki krtaniowe oraz wykonać badania dodatkowe jak rtg czy badania krwi. Tu widać zbyt długie podniebienie miękkie u tego samego mopsa. Dlaczego badanie w znieczuleniu? Nie spotkałem jeszcze w swojej praktyce pacjenta rasy brachycefalicznej, który bez znieczulenia pozwoliłby sobie na dokładnie zbadanie podniebienia i kieszonek krtaniowych. Po badaniu wiemy jak wyglądają nozdrza i jakiej wymagają korekty, czy podniebienie miękkie jest zbyt długie i musimy je skrócić i czy interwencji chirurgicznej wymagają kieszonki krtaniowe. Zdjęcie powyżej. Dlaczego powinno wykonać się badania dodatkowe? Zdjęcie rtg w projekcji bocznej głowy pozwala uwidocznić kostne podniebienie twarde, co może być pomocne w ustaleniu rokowania u operowanego pacjenta zanim poddamy go zabiegowi. Rtg klatki piersiowej ukaże zaś przebieg tchawicy i zarys przepony. Pacjenci z zespołem brachycefalicznym mając trudności ze swobodnym wdychaniem powietrza próbują rekompensować niedobory wzmożonym oddychaniem, w co zaangażowana zostaje przepona. W konsekwencji przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe jest szybszy niż u psów zdrowych, co predysponuje do zapaleń krtani czy tchawicy, manifestującego się kaszlem czy dusznością. Zmuszona do intensywnej pracy przepona u tych psów z czasem powoduje wzrost ujemnego ciśnienia panującego klatce piersiowej. Klinicznie ma to swoje konsekwencje w postaci nabytej przepukliny rozworu przełyku. To właśnie na tym etapie pojawiają się jako wtórne objawy już ze strony układu pokarmowego, jak wymioty, refluks, czy krztuszenie się. Dlatego powinniśmy wykonać badania dodatkowe krwi. Niezbędnym w postępowaniu chirurgicznym w skrajnych przypadkach może okazać się poza korektą podniebienia czy nozdrzy operacja przełyku czy przepony. Często jednak leczenie chirurgiczne w obrębie układu oddechowego w połączeniu z leczeniem farmakologicznym daje bardzo pozytywne rozwiązanie i rokuje dobrze. Lewe zdjęcie śródzabiegowe po wykonaniu korekty lewostronnej, widoczna różnica w otworach fotografia już po zupełnym zabiegu. Kamica nerek u kotów W diagnostyce radiologicznej kotów z problemami urologicznymi trafiają się przypadki kamicy nerkowej. Zazwyczaj nie stanowią one więcej niż 5% przypadków urologicznych, lecz dla mnie są bardzo interesującym wyzwaniem. Zdecydowana większość “urologicznych” kotów to koty w wieku powyżej 8 lat. Czasami problemy z oddawaniem moczu pojawiają się już u kotów poniżej drugiego roku życia, ale wówczas niemal wszyscy ci pacjenci cierpią na SUK – syndrom urologiczny kotów. Tej chorobie poświęcę odrębny temat. Kamica nerek u kotów, zresztą podobnie jak inne problemy nefrologiczne nie daje zazwyczaj objawów urologicznych łatwych do zaobserwowania przez właściciela: krwiomoczu, bezmoczu czy częstomoczu. Mówi się że nerki są cichym zabójcą. Objawy niewydolności nerek są niespecyficzne i diagnozowanie ich bez badań dodatkowych jest niezmiernie trudne, a w zasadzie niemożliwe. rtg kota z kamieniem moczowym w nerce Podczas niewydolności nerek zmiany w podstawowych parametrach krwi pojawiają się późno, gdy uszkodzenie narządu jest już znaczne. Dla diagnostyki nerek nie wystarczy wykonać badania poziomu kreatyniny i mocznika we krwi! Aby postawić diagnozę u pacjenta podejrzanego o niewydolność nerek należy wykonać morfologię krwi, badania biochemiczne rozszerzone obejmujące poza kreatyniną i mocznikiem jeszcze elektrolity oraz wykonać pełne badanie moczu z osadem, a tylko wówczas można ukierunkować leczenie i oczekiwać dobrego rokowania. Z obowiązkowych badań dodatkowych u pacjenta z niewydolnością nerek na pewno należy badania obrazowe. Przede wszystkim badanie usg na przygotowanym do tego pacjencie. Zobrazuje nam to budowę nerek, proporcje części korowej do rdzenia, miedniczki nerkowe czy obecność torbieli, guzów lub kamieni nerkowych. Uwidocznić możemy tym badaniem doskonale pęcherz moczowy, określić budowę jego ściany i zawartość. Potwierdzimy lub wykluczymy obecność guzów w pęcherzu moczowym czy kamicy moczowej. Widoczny jeden kamień moczowy w prawej nerce. W mojej praktyce radiologicznej przy podejrzeniu kamicy układu moczowego czy to u kota czy u psa, poza badaniem usg zawsze wykonują badania rtg w minimum dwóch projekcjach. Uważam, iż takie postępowanie powinno być złotym standardem przy diagnozowaniu kamicy. Na zdjęciach radiologicznych zobrazować można często obecność kamieni w moczowodach czy cewce moczowej, co w obrazie usg jest trudne lub czasem niemożliwe do uchwycenia. Tylko przy takim pełnym obrazowaniu możemy dokładnie zaplanować zabieg i przygotować się do niego dokładnie. U kota, który jest bohaterem zdjęć tego artykułu w diagnostyce obrazowej znalazłem tylko jeden kamień, tylko w jednej, prawej nerce. (Zdjęcie powyżej) Kot trafił do naszej przychodni z niespecyficznymi objawami: bolesnością, osłabieniem apetytu, apatią. Nie wykazywał w domu większego pragnienia a mocz oddawał do kuwety jak dotychczas. Wykonano badania krwi, które wskazywały na niewydolność nerek. Kot skierowany został do mnie na badania obrazowe. Parametry krwi były znacznie podwyższone, ale po diagnostyce usg i rtg gdzie stwierdziłem obecność tylko jednego kamienia w jednej nerce pozwoliło nam to przypuszczać, iż rokowanie będzie pomyślne. Po stabilizacji pacjenta operacyjnie usunąłem kamień(zdjęcie poniżej), a kontrolne badania krwi po 4 tygodniach była znacznie lepsze niż przed operacją, mimo tego, iż kot był w wieku 11 lat. Zdjęcie śródoperacyjne- lewe – widoczny kamień w nerce,Prawe zdjęcie – usunięty kamień moczowy. Inny przypadek z mojej praktyki radiologicznej to 12 letni piesek, suczka rasy Yorkshire terrier, która trafiła do naszej przychodni w ogólnym stanie złym. Po wykonaniu badania klinicznego i badań krwi została skierowana do mnie na badanie usg. W badaniu widać było liczne kamieni moczowe w pęcherzu moczowym oraz podejrzenie kamicy nerek. Dodatkowe badanie rtg potwierdziło obecność kamieni moczowych w obu nerkach oraz pęcherzu moczowym. Rokowanie w tym przypadku było ostrożne, a właściciel nie zdecydował się na zabieg w naszej przychodni. Nie znam dalszych losów tego pacjenta.
W sytuacji wysokiego ryzyka nawrotu choroby (czerniak IIB, IIC, III) należy rozważyć leczenie uzupełniające w postaci terapii systemowej - immunoterapię czerniaka (niwolumab, pembrolizumab, ipilimumab), a w przypadku wykrycia u chorego mutacji aktywującej BRAV V 600 - leczenie celowane. Nowotwory skóry rokowania
Czerniak – jego najwcześniejsze objawyCzerniak jest najbardziej złośliwym rodzajem raka skóry. Nie bez powodu więc silne słońce wywołuje w nas panikę. To właśnie jego ciepłe, ale i zarazem zabójcze promienie, są przyczyną powstawania tego groźnego dla naszego życia chcemy pokazać ci, jak rozwija się czerniak oraz przedstawić jego najwcześniejsze objawy. Obserwuj dokładnie swoje ciało i pamiętaj, że im wcześniejsza diagnoza, tym większe szanse na wyleczenie! Co więcej, czerniak wykryty w początkowej fazie, jest całkowicie – co należy o nim wiedzieć?Bez wątpienia wczesne wykrycie czerniaka jest równoznaczne z uniknięciem rozwoju niezwykle złośliwego nowotworu. Z roku na rok zbiera coraz większe żniwo ofiar rozwija się w obrębie zmian barwnikowych, czyli w komórkach, które produkujący pigment (melaninę) nadający kolor naszej skórze. Nowotwór ten może powstawać nie tylko na skórze, ale także w oczach, a nawet w organach wewnętrznych, choć przypadki tego ostatniego są niezwykle nie udało się ustalić dokładnej przyczyny rozwoju czerniaka. Chociaż badania potwierdzają, że przyczyną raka skóry jest nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV na przestrzeni lat i brak stosowania odpowiedniej ochrony powstawania czerniaka przyczyniają się również stosowane w solarium lampy samoopalające. Ten bardzo popularny szczególnie w okresie zimowym sposób nabywania apetycznej opalenizny jest więc tak samo szkodliwy dla skóry jak bezpośrednie promieniowanie zachorowania na czerniakaCzerniak może być całkowicie wyleczalny, jeśli zostanie wykryty we wczesnym stadium rozwoju. Warto zatem nauczyć się prawidłowo rozpoznawać jego najwcześniejsze zachorowania na czerniaka wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie narażone na niego są osoby po 40. roku takie zwykle mają za sobą około 20 lat ekspozycji na intensywne działanie promieni słonecznych. W tym wieku skóra zaczyna się starzeć i staje się podatna na działanie czynników badania wykazały, że na nowotwór skóry częściej chorują kobiety niż mężczyźni. Wynika to między innymi z tego, że panie znacznie chętniej niż panowie wylegują się plackiem na więcej, kobiety po 40. roku życia wchodzą w okres menopauzy, w którym spada odporność organizmu i są bardziej podatne na rozmaite choroby. To ogólne osłabienie jest wynikiem silnych zmian hormonalnych, fizycznych i karnacja skóryOrganizm osób o jasnej karnacji skóry wydziela mniejszą ilość pigmentów, które chronią skórę przed czynnikami zewnętrznymi. Dlatego też silne promieniowanie UV jest dla tych osób dużo bardziej niebezpieczne niż dla osób o ciemniejszej przypadków czerniaka notuje się u blondynów i osób rudowłosych o jasnych oczach i skórze usianej kolei organizm brunetów o ciemnych oczach wytwarza naturalne pigmenty chroniące skórę przed szkodliwym działaniem słońca, zatem przypadki czerniaka wśród nich nie są słoneczneJeśli na przestrzeni lat wielokrotnie przydarzyły ci się oparzenia słoneczne (typowe dla osób o jasnej karnacji), ryzyko zachorowania na czerniaka zapamiętać, że im więcej razy skóra musi intensywnie się regenerować, tym bardziej staje się ona wrażliwa na działanie czynników czyli samobadanieNależy uświadomić sobie, że to wyłącznie my ponosimy odpowiedzialność za nasz organizm i powinniśmy regularnie przyglądać się swojemu ciału oraz przeprowadzać samobadanie. Powinniśmy zwracać uwagę na wszelkie zmiany i nieprawidłowości w funkcjonowaniu przypadku prewencji nowotworów skóry samokontrolę należy wykonywać przynajmniej raz w miesiącu, najlepiej tuż po kąpieli. Należy dokładnie zapamiętać wszystkie pieprzyki oraz ich aktualny stan (formę, wygląd, rozmiar). Każda zmiana na skórze powinna budzić zaniepokojenie i wymaga konsultacji z przed lustrem i bacznie obserwuj każdy centymetr swojego ciała. Miejsca, które trudno zobaczyć, na przykład plecy, badaj za pomocą dłoni, dokładnie analizując każdą wypukłość. Z pewnością chętnie pomocą ci w tym twoja druga połówka lub jakikolwiek członek czerniakaZmiany, które powinny cię zaniepokoić to wrzody, guzy, wypryski i wszelkiego rodzaju niecodzienne zmiany, których wcześniej nie było na z najwcześniejszych objawów wskazujących na rozwój nowotworu są zmiany w istniejących już pieprzykach. Ponadto pojawianie się zupełnie nowych zmian skórnych, piegów i plam o nieregularnych kształtach, rozprzestrzenianiu się piegów (do 50 piegów na ciele nie powinno budzić niepokoju) albo ropienie że wczesna konsultacja z lekarzem i odpowiednie leczenie mogą zapobiec rozwojowi raka skóry. Nieleczone pieprzyki, które mogą przekształcić się w czerniaka, zwykle mają asymetryczny kształt, nieregularną formę i krawędzie, ich kolor z czasem ulega zmianie, a rozmiar przekracza 6 zmianom skórnym w miarę upływu czasu towarzyszą inne objawy, takie jak swędzenie, łuszczenie, krwawienie, wysięk lub rozprzestrzenienie się pigmentu na sąsiednie komórki należy pójść do lekarza?Każda zmiana w wyglądzie twoich pieprzyków czy jakikolwiek nowy element (piegi, plamy, wrzody itp.) budzący podejrzenia wymaga konsultacji z lekarzem dermatologiem. Jeśli istnieje podejrzenie, że zmiana skórna może być groźna dla zdrowia, skieruje cię on na wykonanie ta polega na pobraniu niewielkiego fragmentu pieprzyka czy plamy. Następnie próbka zostaje wysłana do dalszej analizy, by finalnie można było postawić diagnozę. Jeśli wyniki wskazują na czerniaka, leczenie będzie zależało od jego stadium czerniak zostanie wykryty bardzo wcześnie, lekarz ustali jego grubość, a następnie zaleci ci odpowiednią kurację. Jej celem będzie usunięcie niebezpiecznej zmiany skórnej. Aby sprawdzić czy nie czerniak wywołał w sąsiednich tkankach więcej szkód może zostać zalecona typ nowotworu skóry jest usuwany podczas prostego zabiegu chirurgicznego. Poza samą zmianą skórną wycina się także otaczający ją fragment zdrowej skóry, aby wyeliminować ryzyko rozprzestrzenienia się komórek diagnoza nie zostaje postawiona na czas…Kiedy diagnoza nie zostaje postawiona na czas i czerniak znajduje się w zaawansowanym stadium rozwoju, w celu zniszczenia komórek nowotworowych pacjent musi poddać się bardziej skomplikowanemu zabiegowi chirurgicznemu albo chemioterapii czy może Cię zainteresować ...
Leczenie polega w tym przypadku na stosowaniu preparatów przeciwpasożytniczych. Ponadto u kotów mogą pojawić się: grzybice – przede wszystkim dermatofitoza (zakażenie łodygi włosa i warstwy rogowej naskórka powodujące miejscowe wyłysienie i łuszczenie się skóry, a także łojotok czy rumień), a ponadto histoplazmoza
Rak jamy ustnej to nowotwór złośliwy, który w początkowym stadium, poprzez nieuchwytne objawy jest często bagatelizowany. W zaawansowanym stopniu objawia się: widocznym guzem, ciągłym bólem, krwawieniem z jamy ustnej, a także na skutek przerzutów - powiększeniem węzłów chłonnych. Lekarz ginekolog przeprowadzi wywiad oraz badanie fizykalne, a następnie badania obrazowe (tomografię i MRI). W leczeniu raka jamy ustnej stosuje się głównie leczenie chirurgiczne i radioterapię. Rak jamy ustnej to nowotwór złośliwy zlokalizowany w obrębie jamy ustnej. Może dotyczyć wargi (do 30% przypadków), 2/3 przednich języka (w 20-50% przypadków), dna jamy ustnej (30%), błony śluzowej policzka i podniebienia twardego (znacznie rzadziej). Jeśli chodzi o częstość występowania, rak jamy ustnej zajmuje drugie miejsce wśród nowotworów złośliwych głowy i szyi tuż po raku krtani. Najczęstszym typem raka jamy ustnej jest rak płaskonabłonkowy. Przyczyny powstawania raka jamy ustnej Przyczyny i czynniki ryzyka raka jamy ustnej to: drażnienie błony śluzowej jamy ustnej – niedopasowane protezy, ostre brzegi zębów, nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne, przewlekłe stany zapalne, wysoka/niska temperatura, spożywanie wysokoprocentowego alkoholu; nieprawidłowa higiena jamy ustnej; zakażenia wirusem brodawczaka – HPV-16; palenie i żucie tytoniu - przyczynia się głównie do występowania raka wargi dolnej (zwłaszcza w przypadku zwolenników fajki). Palenie tytoniu zwiększa ryzyko raka około 10 razy. Połączenie palenia tytoniu z alkoholem powoduje, że ryzyko nawotworu wzrasta ponad 20 razy; immunosupresja - to obniżenie sprawności układu immunologicznego na skutek wrodzonych lub nabytych niedoborów odporności (np. pacjenci z AIDS) niedobór witamin (głównie wit. A, C, grupy witamin B); czynniki genetyczne – ryzyko nowotworu wzrasta, jeśli stwierdzono raka wśród członków rodziny; zespół Plummera–Vinsona – czyli zanikowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej i kącików ust. Występuje częściej u kobiet. Cienkie, blade wargi, pęknięcia w kątach ust, wygładzony język, utrata masy ciała, trudności w połykaniu są charakterystyczne przy tego typu objawach; zmiany przednowotworowe to stwierdzone klinicznie lub histologicznie lokalne zmiany morfologiczne, które wiążą się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka. W przypadku raka jamy ustnej zaliczamy do nich: leukoplakię – mającą postać szarobiaławej plamy rozrost nabłonka, który ulega rogowaceniu. Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Zanim pojawi się typowa biaława plama, wcześniej stwierdza się zmętnienie nabłonka. Leukoplakia poprzedza rozwój raka w prawie 50% przypadków; erytroplakię - ma postać czerwonej plamy. Erytoplakia występuje rzadziej od leukoplakii, jednak częściej niż leukoplakia ulega transformacji nowotworowej. Objawy raka jamy ustnej Objawy raka jamy ustnej zwykle są nieuchwytne w początkowym stadium choroby. Pacjenci nawet jeśli zauważą zmianę na języku czy wardze, zwykle bagatelizują objawy. Przez długi czas bezskutecznie stosują środki antyseptyczne albo przeciwko aftom. Należy pamiętać, że zmiana utrzymująca się powyżej 2 tygodni, która nie reaguje na zastosowane leczenie (płukanie jamy ustnej, maści, żele itp.) wymaga konsultacji medycznej. Zwykle pacjenci zgłaszają się do lekarza z objawami sugerującymi znaczny stopień zaawansowania raka, należą do nich: widoczny guz – w raku języka najczęściej umiejscowiony na jego bocznej powierzchni, w raku wargi (w ponad 90% wargi dolnej) zajmuje zwykle czerwień wargową. Rak dna jamy ustnej lokalizuje się przeważnie w jego części bocznej. Z kolei rak błony śluzowej policzka może naciekać ujście ślinianki, blokując wydzielanie śliny, a w znacznym stopniu zaawansowania jest przyczyną ubytku w tkance policzka; stały ból; szczękościsk – pojawia się na skutek naciekania okolicznych mięśni; krwawienie z jamy ustnej; ślinotok; powiększenie węzłów chłonnych szyi, będące skutkiem przerzutów nowotworu – nierzadko pierwszy zauważany przez pacjenta objaw raka; nieprzyjemny zapach z ust. Jak wspominano, rak jamy ustnej ma często bezobjawowy przebieg, a pierwszym niepokojącym objawem może być powiększenie węzłów chłonnych – skutek przerzutów raka. Gdzie dokładnie występuje rak jamy ustnej? Zdolność do naciekania okolicznych tkanek oraz przerzuty do węzłów chłonnych są cechą nowotworu złośliwego. W zależności od tego, gdzie zlokalizowane jest ognisko pierwotne, rak może naciekać: jamę ustną, skórę, żuchwę (w raku wargi dolnej), przestrzeń przygardłową (rak języka), język, kość żuchwy (rak dna jamy ustnej), kość podniebienną, jamę nosową, zatoki przynosowe (rak zlokalizowany na podniebieniu). Nowotwór daje przerzuty zwykle do węzłów chłonnych podbródkowych i podżuchwowych, często obustronnie. Lokalizacja raka pozwala wnioskować o agresywności jego wzrostu. W porównaniu z innymi lokalizacjami, rak wargi cechuje się najmniejszą agresywnością wzrostu. Badania przy raku w jamie ustnej Jeśli zaobserwuje się niepokojącej zmiany lub niegojącego się owrzodzenia należy skontaktować się z lekarzem (laryngolog). Podczas wywiadu lekarz zwraca uwagę na narażenie pacjenta na znane czynniki ryzyka raka. Następny element stanowi badanie fizykalne, podczas którego lekarz ogląda dokładnie: zmianę (jej wygląd, konsystencję, wielkość), okoliczne tkanki, węzły chłonne. Przyjęto, iż każda zmiana utrzymująca się ponad 2 tygodnie powinna być zweryfikowana histopatologicznie. Tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny to dodatkowe badania obrazowe to pomocne w ustaleniu topografii nowotworu względem okolicznych tkanek miękkich, kości. Te badania umożliwiają również określenie stanu okolicznych węzłów chłonnych. Wszystkie zebrane informacje są niezbędne do zaplanowania odpowiedniego leczenia. Jak wygląda leczenie raka jamy ustnej? W leczeniu raka jamy ustnej stosuje się głównie leczenie chirurgiczne i radioterapię. Często konieczne jest zastosowanie dwóch metod u jednego pacjenta. W przypadku rozległych nieoperacyjnych raków lub w razie braku zgody pacjenta na często rozległy i okaleczający zabieg stosuje się jedynie radioterapię. W przypadku małego guzka wargi wystarczające może być jego usunięcie chirurgiczne. W większych zmianach (> 2 cm) usuwa się całą wargę, a następnie wykonuje się operację rekonstrukcyjną. W przypadku raku języka lub dna jamy ustnej naciekającym okoliczne tkanki konieczne jest usunięcie: części języka, tkanek dna jamy ustnej, części żuchwy. Nie tylko lokalizację raka bierze się pod uwagę przy wyborze leczenia, ale także: jego wielkość, stopień naciekania okolicznych tkanek, dojrzałość histologiczną, obecność przerzutów, wiek chorego, jego stan ogólny, współistniejące choroby, zgodę pacjenta na leczenie. Wynik leczenia zależy od stopnia zaawansowania raka. W przypadku małych guzków wargi skuteczność leczenia oceniana jest na 90%, a gdy guz ma > 4 cm spada do 40%. Z kolei w przypadku raka języka lub dna jamy ustnej 5 lat bez wznowy choroby przeżywa jedynie ok. 15% chorych. Przy radykalnym leczeniu chirurgicznym które przyczynia się do defektu kosmetycznego i funkcjonalnego istnieje konieczność zastosowania rekonstrukcyjnych metod w zakresie jamy ustnej. Ubytki w policzku czy na dnie jamy ustnej uzupełniane są płatami skóry pobranymi z szyi, ramienia. W rekonstrukcji żuchwy wykorzystywane są metalowe implanty lub klamry kostne. Jak zapobiegać powstawaniu raka jamy ustnej? Profilaktyka W przypadku raka jamy ustnej można podjąć szczereg działań profilaktycznych. Pacjentom zaleca się: rzucenie palenia, unikanie czynników, które drażnią śluzówkę jamy ustnej (usunięcie uszkodzonych zębów, leczenie próchnicy, odpowiednie dopasowanie protezy, unikanie alkoholu), wyrównanie niedoborów witaminowych, dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej (regularne mycie zębów, okresowe kontrole stomatologiczne). Podejmowanie działań profilaktycznych jest szczególnie istotne w przypadku stwierdzenia zmiany przednowotworowej. Wiedza o czynnikach ryzyka raka jamy ustnej jest istotna w zrozumieniu zasad profilaktyki tej choroby. Większa czujność pacjenta, niebagatelizowanie drobnych niepozornych zmian na błonie śluzowej jamy ustnej daje szansę na wcześniejsze wykrycie choroby, rozpoczęcie leczenia (mniej inwazyjnego niż w postaciach bardziej zaawansowanych) i szansę na pełen powrót do zdrowia. Rak jamy ustnej i rokowania Ocenia się, że odsetek wyleczeń w przypadku raków rosnących powierzchownie, niewielkich rozmiarów wynosi średnio 75%, a w przypadku naciekania tkanek, dużego rozmiaru guza lub przerzutów do węzłów chłonnych jedynie 30%. Niepokój przed zabiegiem operacyjnym w obrębie głowy i szyi jest zrozumiały. Poza defektem kosmetycznym pacjenci obawiają się kalectwa – np. gdy konieczne jest wycięcie raka języka z dużym marginesem zdrowej tkanki. Jednak jedynie radykalne leczenie operacyjne daje szanse pełnego wyleczenia. Radioterapia może być leczeniem wspomagającym lub z wyboru w przypadkach raków nieoperacyjnych. Postęp chirurgii rekonstrukcyjnej znacznie zmniejsza skutki radykalnych zabiegów. Najczęściej zadawane pytania osób chorych na raka jamy ustnej Jak ustrzec się przed rakiem jamy ustnej? Najlepszym sposobem na to, aby zminimalizować ryzyko raka jamy ustnej jest eliminacja czynników ryzyka. Jeżeli jest to trudne lub niemożliwe (pacjent w immunosupresji, nieskuteczne rzucanie nałogu tytoniowego) zaleca się szczególną dbałość o higienę jamy ustnej (regularne mycie zębów, leczenie ubytków, odpowiednie dopasowanie protezy) oraz regularną samokontrolę przed lustrem. W razie stwierdzenia niepokojących zmian należy niezwłocznie udać się do lekarza. Jaka jest najczęstsza postać raka jamy ustnej? Najczęstszym rakiem jest rak języka – zwykle lokalizuje się na bocznej powierzchni w 2/3przednich języka i przybiera postać płaskiego owrzodzenia. Charakteryzuje się szybkim wzrostem i naciekaniem okolicznych struktur (żuchwa, mięśnie dna jamy ustnej). Co to jest leukoplakia? Leukoplakia należy do stanów przednowotworowych. Jest białawym zgrubieniem nabłonka błony śluzowej lokalizującym się na błonie śluzowej jamy ustnej (np. u palaczy zwykle w okolicy kąta ust) i języku. Leukoplakii, zwanej też rogowaceniem białym sprzyjają urazy mechaniczne, palenie tytoniu i alkohol. Czy leukoplakia zawsze przechodzi w raka? Nie. Leukoplakia to jedynie stan zwiększonego ryzyka rozwoju raka. Jedynie 10% przypadków leukoplakii jest podłożem raka, z drugiej strony rak jamy ustnej w 50% rozwija się na podłożu leukoplakii. Co może się wiązać z operacją raka języka? W przypadku usunięcia języka (w całości lub częściowo) należy się liczyć z utratą mowy bądź trudnościami w jej artykułowaniu. Dlatego ważna jest współpraca z terapeutą i logopedą. Co więcej - u takich pacjentów występują też problemy z połykaniem. Opisane problemy nasilają się u pacjentów poddanych dodatkowo radioterapii i są skutkiem suchości jamy ustnej (tzw. kserostomia). Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie!
Zakażenie może też mieć podłoże wirusowe lub grzybicze. Do zapalenia mieszków włosowych często dochodzi po goleniu lub depilacji, kiedy uszkodzeniu uległ mieszek włosowy lub obszar skóry wokół niego. Przyczyną problemu może też być przewlekłe drażnienie skóry, np. noszenie zbyt obcisłych ubrań. Zdarza się ponadto, że
Czerniak jest nowotworem złośliwym, który wywodzi się z komórek barwnikowych. Może występować w skórze, ale także innych lokalizacjach, np. na błonach śluzowych lub w gałce ocznej. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i rozpoczęte leczenie, tym szanse na wyleczenie są większe. Co to jest czerniak? Czerniak jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z komórek barwnikowych. Najczęstszą lokalizacją czerniaka jest skóra, ale może on powstawać także w obrębie błon śluzowych i w innych lokalizacjach (np. gałka oczna). Czerniak stanowi 5–7% wszystkich nowotworów skóry. W Polsce w 2018 r. odnotowano 1736 zachorowań u mężczyzn oraz 1962 nowe przypadki u kobiet (współczynniki zachorowalności odpowiednio 9,3/100 000 i 9,9/100 000). Współczynniki umieralności wynosiły 3,4/100 000 u kobiet i 3,4/100 000 u mężczyzn (zgony – odpowiednio – 665 i 797). Zachorowalność jest największa w Australii (28,9/100 000 mężczyzn i 25,3/100 000 kobiet). W Polsce zachorowalność i umieralność na czerniaka rosną (odpowiednio 10% i 8% rocznie). Jakie są przyczyny czerniaka? Przyczyny rozwoju czerniaka nadal pozostają niewyjaśnione. Znaczenie mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Około 10% czerniaków występuje rodzinnie. Z tego powodu członkowie rodziny I stopnia pacjentów z czerniakiem powinni być pod stałą kontrolą dermatoskopową. Czynniki ryzyka: obciążenie rodzinne – zwiększenie ryzyka od 3 razy (1 chory krewny 1. stopnia) do 70 razy (≥3 krewnych) zachorowanie w przeszłości na czerniaka (8-krotne zwiększenie ryzyka) inny nowotwór złośliwy skóry (3-krotne zwiększenie ryzyka) znamiona barwnikowe (tzw. pieprzyki: liczne (>50; przy >100 znamionach 11-krotne zwiększenie ryzyka), zmieniające wygląd, znamiona atypowe (11-krotne zwiększenie ryzyka) xeroderma pigmentosum jasna skóra, jasne lub rude włosy, niebieskie oczy, obecność piegów (2–3-krotne zwiększenie ryzyka) okresowe intensywne narażenie na promieniowanie UV (słońce, solaria) skłonność do oparzeń słonecznych ciężkie oparzenia słoneczne w dzieciństwie lub młodości (2–3-krotne zwiększenie ryzyka po ≥5 epizodach oparzeń) immunosupresja (np. u osób po przeszczepieniu narządu ryzyko zwiększone 3-krotnie). Około 60% czerniaków rozwija się w skórze niezmienionej. Tylko mniej niż 40% rozwija się na podłożu wcześniej istniejącej zmiany, np. znamienia barwnikowego („pieprzyka”). Objawy czerniaka – jak wygląda czerniak Fot. 1. Przykłady obrazu klinicznego czerniaka Cechy zmiany skórnej nasuwające podejrzenie czerniaka: kształt asymetryczny, nieregularny nierówny rozkład barwy (ciemniejsze i jaśniejsze obszary w obrębie jednego znamienia) nierówne brzegi zmiany w grubości i powierzchni zmiany wielkość >6 mm swędzenie. W postaci wczesnej czerniaka skóry zmiany są płaskie, niesymetryczne, o nieregularnych i poszarpanych granicach ze zdrową skórą, wielobarwne. W postaci zaawansowanej często są wypuklone ponad poziom skóry (można wyczuć dotykiem zgrubienie), w części przypadków mogą być owrzodziałe, a z ich powierzchni może sączyć się krwisto-surowiczy płyn (czynniki niekorzystnego rokowania). Pierwszym objawem czerniaka może być powiększenie węzłów chłonnych w okolicy, w której rozwinął się nowotwór (np. w przypadku czerniaka odbytu lub czerniaka podpaznokciowego). Rodzaje czerniaka Można wyróżnić kilka podtypów klinicznych czerniaka. Najczęstszy z czerniaków (60–70%) to czerniak szerzący się powierzchownie, powstaje on głównie ze znamion barwnikowych, najczęściej dysplastycznych. Czerniak guzkowy to najcięższa postać, występuje w 10–30%. Czerniak z plamy soczewicowatej jest rzadką postacią czerniaka (5–15%), która występuje u osób w wieku podeszłym, zwłaszcza w obrębie twarzy i szyi (jest wywoływana stałym, wieloletnim napromienianiem skóry światłem słonecznym). Czerniak może wystąpić także na dłoniach lub podeszwach stóp – czerniak akralny lub pod paznokciami – czerniak podpaznokciowy. Czy czerniak może być jasny? Tak, występuje też czerniak bezbarwnikowy (2%), czyli czerniak pozbawiony barwnika. Pierwszym objawem jest często niecharakterystyczna, powiększająca się, różowoczerwona grudka. Czerniak gałki ocznej Czerniak jest najczęstszym nowotworem złośliwym gałki ocznej u dorosłych, stanowiącym około 10% wszystkich przypadków czerniaka. Czerniak może występować w skórze powiek, spojówce oraz przedniej lub tylnej części błony naczyniowej oka. Rokowanie jest gorsze niż w przypadku czerniaka skóry. Czerniak błon śluzowych Czerniak błon śluzowych występuje najczęściej w obrębie jamy ustnej i górnych dróg oddechowych i przełyku (50%), sromu (20%) i okolicy narządów płciowych i odbytu (20%). Rokowanie jest złe. Leczenie polega na doszczętnym wycięciu; częściej niż w przypadku lokalizacji skórnej stosuje się uzupełniającą radioterapię, chemioterapię lub immunoterapię/leczenie ukierunkowane molekularnie. Co robić w razie wystąpienia objawów? W razie wystąpienia niepokojących zmian należy się zgłosić do dermatologa lub onkologa. Jak lekarz stawia diagnozę? Fot. 2. Dermatoskop (dermoskop) Fot. 3. Dermatoskop ze światłem spolaryzowanym Dermatoskop (dermoskop) stanowi obecnie podstawowe narzędzie pracy dermatologa we wczesnej diagnostyce czerniaka. W wybranych ośrodkach specjalizujących się w rozpoznaniu czerniaka wykorzystuje się do tego celu wideodermatoskopy. Badanie dermatoskopowe pozwala na wykluczenie takich zmian niemelanocytowych, jak brodawki łojotokowe, barwnikowy rak podstawnokomórkowy oraz zmiany pochodzenia naczyniowego. Szczegółowy wywiad lekarski zebrany od pacjenta pod kątem czynników ryzyka czerniaka jest doskonałym uzupełnieniem badania dermatoskopowego. Dermatoskopia cyfrowa odgrywa istotną rolę w monitorowaniu pacjentów z licznymi znamionami, w zespole znamion dysplastycznych oraz osobników z rodzinnym wywiadem w kierunku czerniaka, która daje możliwość oceny znamion w czasie pod względem wielkości, brzegów, rozkładu barwnika i symetrii lub asymetrii. Wśród nowych metod diagnostycznych znamion wyróżnia się laserową skanującą mikroskopię konfokalną, która zapewnia mikroskopową rozdzielczość i pozwala na prawie histologiczną ocenę zmian skórnych in vivo, ponadto ocenia kształt komórek barwnikowych, układ gniazd komórek znamionowych oraz morfologię brodawek skórnych. Jest to bezkrwawa, prawie histologiczna metoda diagnostyczna znamion dysplastycznych, czerniaków i ich nietypowych odmian, takich jak czerniak bezbarwnikowy, które klinicznie przybierają bardzo podstępny wygląd. Jakie są sposoby leczenia czerniaka? Podstawą skutecznego leczenia czerniaka jest wczesne rozpoznanie i radykalne usunięcie zmiany z odpowiednim marginesem bezpieczeństwa. Zarówno ryzyko, jak i czas pojawienia się przerzutów czerniaka uzależnione są od grubości guza pierwotnego. Im szybciej wykryty i usunięty jest czerniak, tym większe są szanse na wyleczenie. W przypadku potwierdzenia czerniaka w badaniu histopatologicznym po usunięciu zmiany następnym etapem postępowania jest biopsja tzw. węzła wartowniczego (jednego z okolicznych węzłów chłonnych wybranego z uwzględnieniem lokalizacji guza pierwotnego). Odpowiednie i doszczętne leczenie operacyjne w przypadku czerniaka o zaawansowaniu miejscowym jest wystarczające i wymaga tylko obserwacji zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. W przypadku zaawansowanego i rozsianego czerniaka stosuje się następujące leczenie: Immunoterapię i leczenie ukierunkowane molekularnie – to nowoczesne i najskuteczniejsze metody leczenia. Stosuje się leki, takie jak ipilimumab niwolumab (sam lub łącznie z ipilimumabem) i pembrolizumabem, wemurafenib, dabrafenib, trametynib, kobimetynib, enkorafenib, binimetynib. Wycięcie przerzutów odległych czerniaka lekarz rozważa w uzasadnionych przypadkach po analizie sytuacji pacjenta ( jeśli przerzuty dotyczą tylko jednego narządu i są nieliczne, pojawiły się po roku od leczenia czerniaka). Chemioterapia z użyciem jednego leku cytotoksycznego (np. dakarbazyny). Obecnie, po wprowadzeniu immunoterapii i leków ukierunkowanych molekularnie, to leczenie stosuje się rzadziej, Izolowana kończynowa chemioterapia perfuzyjna w hipertermii polega na podawaniu dużych dawek leku cytostatycznego do tętnicy kończyny odizolowanej od krążenia ogólnoustrojowego. Metoda ta jest stosowana u pacjentów, u których czerniak był zlokalizowany na kończynie i doszło do wznowy. Co należy zrobić po usunięciu zmiany? Należy przestrzegać zaleceń dotyczących badań kontrolnych zgodnie ze wskazaniami onkologa. Przez pierwsze 2 lata należy wykonywać badania kontrolne co 2–3 miesiące. Jeśli regionalne węzły chłonne nie zostały usunięte, badania należy przeprowadzać raz w miesiącu. Po 2 latach badania wykonuje się co 3–6 miesięcy, po 5 latach – co 6–12 miesięcy Indywidualna częstość badań kontrolnych zależy przede wszystkim od głębokości naciekania czerniaka, czyli od ryzyka nawrotu choroby. Często zaleca się też, aby co 6 miesięcy wykonywać RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej. Jeśli regionalne węzły chłonne nie zostały usunięte, badanie USG tej okolicy należy wykonywać co 3 miesiące przez ≥2 lata po operacji. Co robić, aby uniknąć zachorowania na czerniaka? Każdy z nas może zmniejszyć ryzyko zachorowania na czerniaka i inne choroby skóry związane z promieniami słonecznymi, przestrzegając kilku prostych zasad korzystania ze słońca: należy unikać słońca w godzinach południowych (od ok. do ok. a w słoneczne dni szukać cienia przed słońcem powinniśmy chronić się odpowiednim ubraniem i nakryciem głowy należy stosować kremy z odpowiednimi filtrami UVA i UVB dzieci poniżej 1. roku życia nie powinny być wystawiane na bezpośrednie działanie słońca, a starsze wymagają większej niż dorośli ochrony przed słońcem niektóre leki mogą powodować oparzenia lub przebarwienia po kontakcie ze słońcem. W przypadku osób korzystających z solarium ich stosowanie jest bezwzględnie przeciwwskazane. Wskazane są również okresowe, kontrole dermatoskopowe znamion u dermatologa (u osób bez niepokojących zmian raz w ciągu roku, u pozostałych osób w zależności od decyzji lekarza). Rokowania przy czerniaku – jaka jest długość życia z czerniakiem Rokowanie zależy od lokalizacji ogniska pierwotnego, grubości nacieku i obecności owrzodzenia. Im większa i głębiej naciekająca zmiana, tym rokowanie jest gorsze, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia. Ryzyko nawrotu miejscowego czerniaka skóry wynosi 3–15%, Odsetki 5-letnich przeżyć zależą od stopnia zaawansowania klinicznego i wynoszą: stopień I – 95%, II – 75%, III – 60%, IV – 20%.
cX1aAoS. 398 3 172 134 379 285 370 310 159
czerniak u psa zdjęcia
